Кандидоз нь кандид (Candida albicans) хэлбэрийн мөөгөнцрийн халдвар юм. Энэхүү халдвар нь ам, хоолой, арьс, цус, бэлэг эрхтэнг өвчлүүлдэг. Ихэнх тохиолдолд кандидозыг ариун цэврийн дэглэмээр эмчилж болох боловч, мөөгөнцрийн халдвар нь дархлаа сул хүмүүст маш аюултай байж болно.

Мэдээллийн эхэнд анхааруулахад МӨӨГӨНЦӨР бол нэг талаар ДАРХЛАА УНАЛТЫН ӨВЧИН юм.

Тэр тусмаа үтрээний мөөгөнцөр бэлэг эрхтэнд хэвийн үед ч оршиж байдаг ба үтрээний орчин өөрчлөгдөх, дархлаа унахад ихэсдэг учир ямар ч төрлийн мөөгөнцрийн эмчилгээний гол түлхүүр бол ДАРХЛАА ДЭМЖИХ явдал юм.

Мөөгөнцрийн шалтгаан юу вэ?

• Хүний биеийн ашигт бактерийн тоо эрс багассанаар мөөгөнцөр үржих таатай нөхцөл бүрддэг. Ашигт бактерийн тоо буурах нь антибиотикийн замбраагүй хэрэглээтэй холбоотой байдаг. Манай оронд антибиотикийг дур мэдэн хэрэглэх нь элбэг ба вирүсийн гаралтай ханиаданд нөлөөлдөггүй учир Антибиотик эмчилгээ хэрэггүй гэдгийг ойлгох түвшинд хүрсэн үед энэ шалтгаан буурах юм.
• Эмэгтэйчүүдэд мөөгөнцөр нь үтрээний хамгаалагч лактобацилл бактери эрс багасаж, үтрээний орчин (pH) чанарын болон тооны хувьд өөрчлөгдсөнөөс үүсдэг. Энэ нь байнга савандаж угаах, нилонтой дотуур хувцас өмсөх болон доороос даарах үед үүсэх нь элбэг.
• Хүүхдэд ихэвчлэн мөөгөнцрөөс шалтгаалсан живхний тууралт гардаг. Удаан хугацаагаар живх өмсөх нь хүүхдийн арьсыг дулаан чийглэг болгож, мөөгөнцөр үржих таатай нөхцөл бүрддэг.
• Арьсны мөөгөнцрийн дийлэнх шалтгаан дархлаа суларснаас үүддэг.

Мөөгөнцөр хэрхэн халдварладаг вэ?

• Үтрээний халдварын эх булаг нь ходоод гэдэсний зам гэсэн баримт байдаг.
• Бэлгийн замаар буюу эрэгтэй хүмүүсийн хувьд хуйхнагийн арьсны хуниасанд мөөгөнцөр үржих таатай орчин болдог бөгөөд угааж цэвэрлэхдээ шамалж угаахгүй байхын дээр, бэлгийн харилцаанд орохдоо бэлэг эрхтнээ угаахгүй байх нь халдвар дамжих нөхцөл болдог байна.
• Ахуйн болон мэргэжлийн гаралтай халдвар дамждаг.
• Антибиотикийн замбараагүй хэрэглээнээс үтрээний хэвийн микрофлорын хамгаалах үүрэг алдагдсанаас халдвар идэвхиждэг гэж үздэг.

Шээс бэлгийн замын мөөгөнцрийн шинж тэмдгүүд:

• Их хэмжээний тараг шиг хольцтой ялгадас
• Загатнах, хорсох, гадна бэлэг эрхтэн орчим цочрох, бэлгийн харьцааны дараа загатналт нэмэгдэх
• Бэлгийн харьцааны дараа эвгүй үнэр ихсэх
• Бэлгийн замын кандидоз нь шээсний замынхтай хавсрах нь элбэг
• Жирэмсэн эмэгтэйчүүдэд шээс бэлгийн замын мөөгөнцөр жирэмсэн бус эмэгтэйнхээс 2-3 дахин илүү тохиолддог. Жирэмсэн үед үтрээний ялгадас хүчиллэг болох ба организмд дааврын өөрчлөлт гарах нь мөөгөнцөр үүсэх шалтгаан болж болно.

Мөөгөнцрийг хэрхэн оношлох вэ?

Оношлогоонд лабораторийн шинжилгээ гол үүрэгтэй. Энгийн арга нь үтрээний наалдац-ыг микроскопоор харах арга бөгөөд нянгийн нийт тоо, үрэвслийн эрчмийг үүгээр тодорхойлж болно.

Мөн Полимеразын Гинжин Урвалын (PCR) аргыг хэрэглэдэг бөгөөд энэ нь мөөгөнцөр болон түүнтэй хавсарч тохиолддог зарим нууц халдварыг(хламид, микоплазм, уреаплазм гэх мэт) нарийвчлан тогтоодог.

Бактериологийн аргаар үтрээний микрофлорыг ургуулж үүсгэгчийн төрөл, омог, тоо, хэмжээ, антибиотик мэдрэг чанарыг (мөөгөнцрийн эсрэг бэлдмэлүүд) тодорхойлдог. Өсгөврийн арга нь сонголтын арга бөгөөд эмчилгээний үр дүнг дүгнэхэд хэрэглэгдэнэ. Наалдацыг мөн микроскопоор харж мөөгөнцрийн зэрэгцээ бусад нянг тодорхойлох нь эмчилгээний тактикийн ач холбогдолтой.

Үтрээний мөөгөнцрийн оношлогоонд эмнэлзүйн микробиологийн иж бүрэн шинжилгээ, өсгөврийн болон микроскопын, ПГУ-ын арга нь 3 гол шинжилгээ байх болно.

Эх сурвалж: Emch App